Αγιουβίδες

Μουσουλμανική δυναστεία. Ιδρυτής της ήταν ο Γιουσούφ Σαλαδίν (1171-93), γιος του Κούρδου Αγιούμπ (αραβική λέξη από το βιβλικό Ιώβ), o οποίος ανέτρεψε τους Φατιμίδες της Αιγύπτου και ένωσε τη χώρα με το χαλιφάτο της Βαγδάτης. Το 1173 έγινε κύριος της Μεσοποταμίας και της Συρίας και πήρε τον τίτλο του σουλτάνου και βασιλιά. Προτού πεθάνει, μοίρασε το βασίλειό του. Στους αδελφούς του Αδίλ Σαφεντίν και Τουταγίν έδωσε τη Μεσοποταμία και την Υεμένη και στους τρεις γιους του την Αίγυπτο και τη Συρία. Ακολούθησαν πόλεμοι μεταξύ των διαδόχων κρατών αλλά και εμφύλιοι στην Αίγυπτο. Έτσι η δύναμη πέρασε στα χέρια των στρατιωτικών διοικητών σε στρατεύματα που απαρτίζονταν κυρίως από σκλάβους (Μαμελούκους). Σταδιακά τα κράτη κατακτήθηκαν η Αίγυπτος από τους Μαμελούκους (1250), η Συρία (1249) και η Μεσοποταμία (1260) από τους Ταρτάρους και Μογγόλους και η Υεμένη από τους Ρασουλίδες (1228). Την εποχή των Α. στην Αίγυπτο και τη Συρία αναπτύχθηκε η γεωργία και καλλιεργήθηκαν τα γράμματα και οι καλές τέχνες. Τζαμί στο Ισπαχάν του Ιράν, χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής αντίληψης των Αγιουβιδών, που άσκησε μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση της μεταγενέστερης ισλαμικής αρχιτεκτονικής.